1. Phương pháp quản lý nhà nước hiệu quả
hiệu ứng cho biết cường độ của lực, ảnh hưởng, điều khiển hoặc hướng mục tiêu của đối tượng bị kiểm soát lên đối tượng bị kiểm soát. Hiệu lực của quản lý nhà nước là quyền lực nhà nước mà bộ máy nhà nước tác động lên chủ thể quản lý trong hệ thống bằng các công cụ pháp lý, chính sách, quyết định phù hợp với quy định, là quy luật khách quan nhằm đạt được mục tiêu quản lý và đáp ứng nhu cầu thực tế của xã hội. .
Bạn đang xem: Hiệu lực quản lý nhà nước là gì
Ở một mức độ nhất định, hiệu quả của quản lý quốc gia thể hiện ở việc chú trọng xây dựng và ra quyết định chính sách, đồng thời thực hiện nghiêm túc theo một khuôn khổ nhất định để đạt được các mục tiêu quản lý. Như vậy, hiệu lực của quản lý nhà nước liên quan đến một số khâu cơ bản trong chu trình quản lý, bao gồm: (i) các khâu của chu trình lấy con người làm trung tâm (ii) nội dung chính sách, ra quyết định liên quan đến thực tiễn, (iii) cơ chế, công cụ, và cơ sở kinh tế – kỹ thuật, đảm bảo cho các hoạt động thực hiện, giám sát và xử lý.
Cần phải thừa nhận rằng các chính sách và quyết định là kết quả của việc hiểu biết và áp dụng pháp luật, đặc biệt là các quy luật kinh tế là kết quả của việc quản lý nền kinh tế vận hành theo một định hướng và mục đích nhất định, và các mục tiêu được lựa chọn có thể đáp ứng tốt nhu cầu thực tế. Khả năng nhận thức có tác động quyết định đến chất lượng của chính sách và việc ra quyết định. Nếu những người ra quyết định vượt ra khỏi mức độ nhận thức cảm tính và kinh nghiệm đến mức độ hợp lý thì các quyết định được đưa ra sẽ đúng đắn, chắc chắn và thực tế hơn. Khi đó “nguyên tắc tương thích” sẽ rất hiệu quả. Tức là trên cơ sở vận dụng đúng các quy luật thị trường để đạt được các mục tiêu quản lý của đất nước.
Chỉ đưa ra các chính sách và quyết định đúng đắn là không đủ để chứng minh tính hiệu quả của quản trị quốc gia. Năng lực quản lý quốc gia còn thể hiện ở việc lựa chọn đúng thời điểm và quá trình kinh tế – xã hội để các chính sách đi vào cuộc sống, đáp ứng nhu cầu thực tế một cách tốt nhất. Ngược lại, trước những khó khăn hoặc thiếu các công cụ phụ trợ cần thiết, việc áp dụng các chính sách, quyết sách kịp thời vào cuộc sống sẽ không mang lại hiệu quả cao, đồng nghĩa với việc hiệu quả của chính sách cũng giảm đi rất nhiều. Có yêu cầu thực tế.
Một trong những chìa khóa để quản lý hiệu quả là xác định đúng và đủ các điều kiện mà các chính sách và quyết định có thể đạt được trong từng trường hợp cụ thể. Nói cách khác, “khả năng thanh toán” của các chính sách và quyết định là điều kiện tiên quyết để quản trị nhà nước có hiệu quả. Có nghĩa là, các quyết định chính sách và quản lý cần phải dựa trên công nghệ kinh tế thực tế, chứ không phải dựa trên “hư không, không khí”. Nếu không có những tiền đề này, mọi quyết định hay chính sách đều rỗng tuếch và sẽ không bao giờ trở thành “khẩu hiệu gào thét” của hiện thực. Rõ ràng, các mục tiêu và quyết định chính sách cần dựa trên cơ sở nghiên cứu khoa học đúng đắn, xuất phát từ nhu cầu kinh tế – xã hội thực tế, không thể tự nguyện.
Tổ chức quản lý toàn bộ chu trình quản lý đóng một vai trò quan trọng trong việc xác nhận tính hiệu quả của Hệ thống quản lý điều kiện. Về lý thuyết, mọi liên kết thông tin được quản lý bởi đội ngũ công chức chuyên môn cao, vô tư và có trách nhiệm cao cần phải điều hành hai mối quan hệ quản lý tích cực và tiêu cực một cách ổn định và nhất quán. Luồng thông tin tập trung từ trên xuống đảm bảo hành vi tuân thủ lệnh và kiểm soát và các điều chỉnh giám sát. Luồng thông tin ngược từ dưới lên phản ánh phản hồi, kết quả của việc thực hiện lệnh. Các dòng thông tin quản lý này đòi hỏi tính chính xác, công khai, minh bạch và dân chủ. Cần đánh giá và rà soát thường xuyên luồng thông tin quản lý để có thể điều chỉnh kịp thời nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu xã hội.
Một trọng tâm khác để đảm bảo hiệu lực của quản lý nhà nước là xác định và thực thi chuỗi trách nhiệm quản lý trong toàn bộ hệ thống quản lý nhà nước. Các trách nhiệm liên quan đến các nguyên tắc pháp lý và đạo đức mà người có trách nhiệm phải tuân thủ trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình (1). Trách nhiệm tổ chức và cá nhân của công chức là chất “xúc tác và chất keo” trong tất cả các khâu của cơ quan quản lý nhà nước.
Về mặt lý thuyết, thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý, làm rõ chức năng, quyền hạn, trách nhiệm cụ thể của từng đối tượng quản lý, của từng tổ chức, cá nhân quản lý để bộ máy nhà nước hoạt động hiệu quả, chu đáo hơn. Xác định rõ trách nhiệm cho từng tổ chức và cá nhân trong tổ chức thông qua các nội quy, quy chế và hệ thống phân công nhiệm vụ tương ứng với các vị trí trong tổ chức. Việc đánh giá năng lực của công chức cũng liên quan đến các quy định này. Việc thực hiện tốt hoặc không hoàn thành nhiệm vụ phải được phân chia công bằng thông qua hành động khen thưởng và trừng phạt kịp thời và hợp lý (2). Việc thực thi công vụ phải có sự giám sát của pháp luật và các tiêu chuẩn, công chức không thể tùy tiện, mất trật tự, không có lương tâm nghề nghiệp.
2. Một số câu hỏi về hiệu quả quản lý nhà nước của Việt Nam
Sử dụng cách tiếp cận trên, phần tiếp theo sẽ phân tích và so sánh các vấn đề cụ thể ở Việt Nam. Cụ thể, có thể tóm tắt thành 4 vấn đề chính sau:
– Trước hết, nền hành chính công của Việt Nam còn rất lạc hậu.
Do nhiều nguyên nhân lịch sử khác nhau, nền hành chính nhà nước ở Việt Nam chịu ảnh hưởng của nhiều trường phái, trong đó có cách làm của các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu như Liên Xô, một số nước phương Tây như Pháp, và nhiều nước khác. Do đó, theo quan điểm của nhiều nhà nghiên cứu, quản trị công của Việt Nam vẫn còn “manh mún”, cần nhiều nỗ lực hơn nữa để sàng lọc các yếu tố hợp lý giữa các phương pháp tiếp cận khác nhau của nước ngoài để hình thành nền quản trị của riêng mình. Từ cơ cấu tổ chức, văn hóa, ứng xử của công chức quốc gia đến toàn bộ quy trình quản lý, hệ thống vẫn chưa thật chuyên nghiệp.
Trong quá trình hoạt động, nền hành chính Việt Nam hiện nay còn nhiều hạn chế, khiếm khuyết, chưa phù hợp với sự thay đổi của thực tiễn trong nước và xu thế khoa học hành chính công của thế giới ngày càng hoàn thiện. Cụ thể, các quy trình quản trị và quy trình chính sách công còn mang nặng tính quan liêu nên sản phẩm của các quy trình này không thể đáp ứng kịp thời và hiệu quả nhu cầu thực tế của xã hội. Về cơ bản, Việt Nam vẫn nhấn mạnh quy trình truyền thống là quản lý thông tin từ trên xuống. Dòng thông tin quản lý chủ yếu (chính sách, ra quyết định) đến từ trung tâm hành chính, sau đó “mệnh lệnh” được cấp cho cấp dưới để thực hiện. Với cách tiếp cận này, các ý tưởng chính sách chủ yếu xuất phát từ mong muốn của quản lý cấp trên, từ bộ máy hành chính. Vì vậy, có sự “chuyển dịch” đáng kể để phù hợp giữa tư duy và ý chí quản lý với nhu cầu thực tế của cuộc sống. Hệ quả của hiện tượng này là các chính sách không phù hợp với yêu cầu của thực tiễn và đôi khi làm phức tạp thực tiễn, một số quyết định còn xa rời thực tế khách quan, gây nguy hại và rủi ro cho nhiều bên liên quan.
Theo quan điểm của Trường học Quản lý Công Mới (npm) được các nước phát triển áp dụng, quá trình hoạch định chính sách bị đảo ngược. Những vấn đề lớn, thiết thực hoặc thời sự của nhu cầu cuộc sống là cơ sở cho tư duy chính sách (3). Từ đó, các nhà quản trị cần xây dựng nội dung chính sách, các quyết định, các công cụ và điều kiện cần thiết để nhanh chóng đáp ứng các yêu cầu trong thế giới thực.
– Thứ hai là trách nhiệm, lương tâm và tính chuyên nghiệp của công chức.
Nhìn chung, chuỗi trách nhiệm quản lý hành chính công của Việt Nam chưa rõ ràng và thiếu các chế tài bắt buộc. Các quy định về trách nhiệm và cơ chế giải trình về hậu quả nghiêm trọng do không chịu trách nhiệm và thiếu trách nhiệm còn thiếu và chưa cụ thể (4). Trách nhiệm của từng công việc trong cơ quan công quyền còn quá chung chung. Việc xử lý lỏng lẻo và không công bằng đối với hành vi vi phạm trách nhiệm dẫn đến niềm tin rằng hành vi thiếu trách nhiệm sẽ không bị trừng phạt nghiêm khắc (đôi khi!), Và trách nhiệm giải trình sẽ không được đền đáp xứng đáng.
Trên thực tế, nhiều vụ án kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế là do thiếu trách nhiệm (thậm chí cố ý làm trái), nhưng việc truy cứu trách nhiệm cá nhân gặp rất nhiều khó khăn. Từ đó có thể nói, cơ chế giải trình của chúng ta chưa thực sự phát huy tác dụng nên không thể hạn chế tối đa hành vi thiếu trách nhiệm, thiếu trách nhiệm trong thực thi công vụ.
Cán bộ công chức không có tinh thần trách nhiệm cá nhân cao và nhiều người vẫn dựa vào trách nhiệm tập thể hơn là chịu trách nhiệm cá nhân. Trên thực tế, một số Bộ trưởng đã “không hiểu” hoặc “cố tình” trốn tránh trách nhiệm khi trả lời chất vấn trực tiếp trước Nghị viện. Có rất nhiều điều xảy ra ở cơ quan chủ quản, nhưng thay vì phải chịu trách nhiệm, các nhà lãnh đạo lại đổ lỗi cho cấp dưới.
Trách nhiệm giải trình tập thể đôi khi có thể hạn chế sự can đảm của các quan chức trong việc chịu trách nhiệm về công việc cần giải quyết ngay lập tức. Trách nhiệm tập thể đôi khi được sử dụng như một cách để một số người ỷ lại, né tránh và trốn tránh trách nhiệm cá nhân. Trong nền kinh tế thị trường, việc giải quyết công việc một cách linh hoạt, kịp thời đòi hỏi người lãnh đạo phải có tinh thần tự quyết cao, với trách nhiệm cá nhân và mức đãi ngộ tương xứng.
Theo quan điểm của chúng tôi, trách nhiệm cá nhân cần được đánh giá đúng mức và nó liên quan đến hệ thống lãnh đạo. Người đứng đầu phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về cơ cấu, chức năng của cơ quan được giao và có quyền tự quyết định về tài chính, nhân sự và kết quả kinh doanh. Các trách nhiệm được đảm nhận phải tương xứng với phần thưởng để liên kết quyền lợi với nghĩa vụ, sự cống hiến và sự hưởng thụ cho mọi người trong hệ thống.
Mỗi cán bộ, công chức phải biết chịu trách nhiệm trước công việc của tập thể, công việc chung trên cơ sở cần cù, nhiệt tình và lương tâm nghề nghiệp. Chỉ khi và chỉ khi tinh thần trách nhiệm của cán bộ, công chức được thể hiện rõ ràng và nội dung trách nhiệm được thể chế hóa trong các quy định của pháp luật thì hiệu lực, hiệu lực của toàn bộ hệ thống hành chính nhà nước mới được nâng cao. Trách nhiệm không nên chung chung, mơ hồ mà phải gắn với từng chức năng, nhiệm vụ cụ thể, trong bộ máy nhà nước cần có hệ thống phúc lợi rõ ràng, phù hợp. Trách nhiệm càng cụ thể, chế độ đãi ngộ càng phù hợp, chế tài càng nghiêm khắc, cơ quan quản lý càng hiệu quả.
Trên thực tế, Việt Nam đã làm rất nhiều trong những năm qua để khẳng định trách nhiệm của mình trong cơ quan quản lý nhà nước. Quốc hội đã thông qua một số luật và văn bản dưới luật liên quan đến việc xác định và phân bổ trách nhiệm như Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Nghị định 97/1998 / nĐ-cp, Nghị định 86/2002 / nĐ-cp, 93/2001 / nĐ-cp, 12/2001 / nĐ-cp, … nhưng hiệu lực còn hạn chế, cần tiếp tục thực hiện quản lý quốc gia trách nhiệm và làm cho nó hiệu quả hơn. Chương trình thạc sĩ giai đoạn 2001-2010 đã làm rõ các mục tiêu sau: “Hoàn thiện hệ thống hành chính, nâng cao tinh thần trách nhiệm, đổi mới quy trình xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật” (5).
– Thứ ba, hệ thống công cụ và điều kiện thực thi không đồng bộ.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng hệ thống pháp luật của Việt Nam còn nhiều vấn đề về số lượng ít, chất lượng yếu và hiệu lực thi hành còn yếu, đặc biệt là hệ thống kinh tế và pháp luật chưa hoàn thiện và thiếu đồng bộ (6).
Không có gì lạ khi thấy các văn bản nhà nước chồng chéo và không nhất quán. Các văn bản pháp luật xung đột với các văn bản pháp luật, chẳng hạn như Thông báo về Xung đột Pháp luật (7). Thủ tục hành chính nhà nước còn rườm rà và cứng nhắc một cách máy móc. Điều này cho thấy năng lực yếu kém của bộ máy hành chính. Những hạn chế này làm cho hoạt động quản lý nhà nước trở nên phức tạp và thiếu đồng bộ giữa các cơ quan công quyền. Sự không nhất quán trong các văn bản quản lý làm suy yếu hiệu lực của một nhà nước thống nhất.
Ngoài luật pháp, quy định hành chính, mệnh lệnh quản lý (chính sách, quyết định) và các phương tiện quản lý khác, Việt Nam còn tồn tại mâu thuẫn là thiếu đồng bộ về tiền đề kinh tế và công nghệ. Trong phạm vi nhiều quyết định quản lý được đưa ra mà không xem xét kỹ các điều kiện kinh tế của việc thực hiện (nguồn lực, lộ trình, dự phòng, v.v.). Đây là những vấn đề bức xúc được các đại biểu Quốc hội đặt ra trong những nhiệm kỳ gần đây.
– Thứ tư, vấn đề giám sát và hiệu quả của việc xử lý và thực thi vi phạm
Trên thực tế, công tác kiểm tra, giám sát còn nhiều hạn chế về hiệu quả, chưa kịp thời. Sự phối hợp của các bộ phận thanh tra, kiểm toán rất lỏng lẻo, thiếu đồng bộ. Việc xử lý hoặc thực hiện các hành vi bất hợp pháp hoặc các cuộc điều tra chính thức là không kịp thời và bất hợp pháp.
Có lẽ điểm yếu ở khâu này là do Việt Nam chưa có các quy định về chế tài và các tiêu chí kiểm tra đánh giá. Và, so với công việc khó khăn, những người làm công việc đó để lại rất nhiều điều đáng mong đợi. Do đó, hiệu quả của các cuộc thanh tra, kiểm tra chưa cao nên khó phát hiện sai sót, thiếu trách nhiệm trong công việc. Từ đó, công tác này chưa thể đưa ra những khuyến nghị có giá trị để các cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh, thay đổi các chính sách và quy định sao cho phù hợp hơn với thực tế. Ngoài ra, chức năng của các cơ quan thanh tra, soát xét và kiểm toán chưa được phân định rõ ràng (8) nên đôi khi dẫn đến khó khăn và chồng chéo trong lĩnh vực hoạt động của hai cơ quan khác nhau này.
Chúng tôi tin rằng các hoạt động thanh tra và giám sát cần phải độc lập với các cơ quan thực thi pháp luật. Sự nghiêm minh trong lĩnh vực này chắc chắn sẽ khắc phục được tình trạng thiếu trật tự, vi phạm kỷ luật, pháp luật trong quản lý hành chính, quản lý tài sản công và các lĩnh vực khác. Trong khuôn khổ quy định cần thiết này, tổ chức xử lý các biện pháp trừng phạt, tiêu chí đánh giá trách nhiệm và trách nhiệm kiểm tra và thực thi cần phải được xác định rõ ràng. Một khi vi phạm xảy ra, dù cơ quan chủ quản là ai thì vụ việc cũng cần được xử lý kịp thời, công khai và đúng pháp luật.
Lưu ý:
(1) Phễu, w .; Cooper L. 1998. Kế toán và Trách nhiệm Giải trình Khu vực Công ở Úc. sydney.
(2) Vũ Thanh Sơn. 2004. “Trách nhiệm của Khu vực Công: Từ Lý thuyết đến Thực tiễn ở Việt Nam”. Nghiên cứu kinh tế. Số 3 (310), tháng 3 năm 2004, trang 28-38.
(3) Hughes, ví dụ năm 1998. Quản lý và Hành chính công: Giới thiệu, McLean, Úc
(4) Ruan Deqiang. “Các vấn đề về trách nhiệm giải trình trong hoạt động công vụ”, Tạp chí các tổ chức quốc gia, số 1/2003, trang 27-31.
(5) Bộ Nội vụ và Truyền thông. Kế hoạch tổng thể cải cách hành chính quốc gia 2001-2010.
(6) Viện Quản lý Kinh tế Trung ương (ciem). Đổi mới chức năng, nhiệm vụ và phương hướng hoạt động của nhà nước và các cơ quan hành chính, phù hợp với yêu cầu phát triển đất nước, gia nhập WTO và trở thành thành viên của WTO. Thông tin thời sự. Số 2/2004, trang 4
(7) Hằng số nguyên. Quy luật tuần hoàn “hit”. Tuổi Trẻ Online.
(8) UNDP. Báo cáo tổng kết công tác cải cách hành chính ở Việt Nam. http://www.undp.org.vn/themes/governance/par/parreview1.pdf
ts. vũ thanh sơn – Trưởng khoa, Khoa Kinh tế Chính trị, Trường Chính trị – Hành chính khu vực i / Tạp chí Các Tổ chức Quốc gia số 5/2009
