Trong bài báo này, “tổ chức” được hiểu là một ngành, một lĩnh vực hoặc một doanh nghiệp. Nguồn nhân lực trong một tổ chức là nguồn nhân lực nói chung, hay nói cách khác là lực lượng lao động được đặc trưng bởi quy mô, cơ cấu và phẩm chất của một con người cụ thể mà năng lực của họ liên quan đến quá trình sản xuất của tổ chức đó [17]. Vì vậy, nguồn nhân lực không chỉ được coi là nguồn lực tiềm năng về số lượng mà còn không ngừng thay đổi, nâng cao về chất lượng và cơ cấu.
Tỷ lệ là một khái niệm biểu thị kích thước của một đại lượng có thể đo được, nhiều hơn hoặc nhỏ hơn. Đối với một tổ chức, quy mô nguồn nhân lực là số lượng nhân lực tham gia vào hoạt động sản xuất, tức là số lượng lao động của tổ chức trong một khoảng thời gian nhất định.
Bạn đang xem: Quy mô nguồn nhân lực là gì
Quy mô nguồn nhân lực trong các tổ chức ngày nay rất khác nhau. Có những công ty, xí nghiệp có quy mô nhân sự “khủng” với hàng trăm nghìn lao động, như tập đoàn fedex với hơn 210.000 lao động, pepsico với khoảng 180.000 lao động [16, tr 44]. Ở Việt Nam ngày nay, có những doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có nguồn nhân lực rất lớn, như: Tập đoàn Dệt may Việt Nam có khoảng 120.000 lao động; Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam có hơn 117.000 lao động; Điện lực Việt Nam có gần 94.000 lao động [2], nhưng cũng có nhiều DNVVN với hàng chục nhân viên.
Cơ cấu nguồn nhân lực phản ánh mối quan hệ giữa các thành phần khác nhau trong tổng nguồn nhân lực của tổ chức. Các mối quan hệ này bao gồm các khía cạnh định tính và định lượng phản ánh tình trạng hoạt động của tổ chức tại một thời điểm nhất định. Cơ cấu quan trọng nhất phản ánh chất lượng tổng thể của nguồn nhân lực trong một tổ chức là cơ cấu được phân chia theo công việc nguồn nhân lực theo ngành, lĩnh vực hoạt động, trình độ đào tạo và khả năng. Với sự phát triển của doanh nghiệp và tiến độ chuyển đổi cơ cấu sản xuất và cơ chế quản lý thì cơ cấu nguồn nhân lực cũng sẽ có những thay đổi tương ứng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực.
Chất lượng nguồn nhân lực là chỉ số tổng hợp có ý nghĩa quyết định đối với nguồn nhân lực phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có 5 nhóm yếu tố cơ bản liên quan đến người lao động.
5 nhóm yếu tố cơ bản liên quan đến nguồn nhân lực
– sức khỏe (thể dục);
– Trình độ văn hóa;
– Trình độ kỹ thuật chuyên nghiệp;
– kỹ năng lao động;
– Nhóm các phẩm chất nguồn nhân lực khác, bao gồm: đạo đức, thái độ, ý thức kỷ luật và tác phong làm việc, tính sáng tạo, khả năng thích ứng, v.v., trong đó tác phong làm việc có vai trò đặc biệt quan trọng trong tổ chức.
Trình độ văn hóa, trình độ chuyên môn kỹ thuật (cmkt) phản ánh trình độ hiểu biết của người lao động. Kiến thức cùng với kỹ năng và chất lượng lực lượng lao động tạo nên năng lực làm việc, từ đó quyết định chất lượng nguồn nhân lực. Đối với một tổ chức, khả năng làm việc của nhân viên ở từng vị trí sau khi tuyển dụng phản ánh chất lượng nguồn nhân lực.
Nguồn nhân lực nói chung chịu tác động của nhiều yếu tố, trong đó các yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến số lượng nguồn nhân lực bao gồm dân số, trình độ phát triển kinh tế và môi trường xã hội. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực bao gồm: phát triển kinh tế xã hội; tình trạng dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe; chất lượng giáo dục, đào tạo và chính sách của Chính phủ. Trong một tổ chức, nguồn nhân lực còn bị ảnh hưởng bởi trình độ công nghệ và quản lý tổ chức sản xuất. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nhân lực của tổ chức bao gồm phát triển, quản lý và sử dụng nguồn nhân lực, môi trường làm việc và tác động của thị trường lao động đến sự dịch chuyển lao động trên thị trường lao động, phát triển nguồn nhân lực có vai trò quyết định.
Nguồn nhân lực trong một tổ chức
