Hỏi Đáp

Quan hệ nhân quả là gì? Cặp phạm trù nguyên nhân – kết quả?

Nguyên nhân là một danh mục dùng để chỉ sự tương tác giữa hai bên của cùng một sự vật hoặc sự việc, gây ra một sự thay đổi nhất định.

Kết quả là một danh mục được sử dụng để chỉ những thay đổi xảy ra do mặt bên của một đối tượng hoặc sự tương tác giữa các sự vật.

Bạn đang xem: ý nghĩa của nguyên nhân là gì

Nội dung của khái niệm nguyên nhân vừa được đề xuất cho chúng ta một nhận thức đầu tiên rất quan trọng, rằng các sự vật và hiện tượng không bao giờ là nguyên nhân tự nó mà chỉ là hậu quả của các sự kiện. Hiện tượng mới là lý do.

2.2. Một số tính chất của quan hệ nhân quả:

Tính khách quan

Nhân quả là mối quan hệ khách quan của bản thân sự vật. Nó tồn tại ngoài ý muốn của con người, dù chúng ta có nhận ra hay không.

Bởi vì quan hệ nhân quả vốn có trong mọi thứ, chúng không thể được xác định bằng khả năng dự đoán.

Sự cần thiết

– Sự cần thiết ở đây không có nghĩa là mọi nguyên nhân sẽ có ảnh hưởng. Nhưng nguyên nhân phải được đặt trong những điều kiện và hoàn cảnh nhất định.

Một nguyên nhân nhất định chỉ có thể dẫn đến một kết quả nhất định trong những điều kiện nhất định. Đây là tính tất yếu của quan hệ nhân quả trong những điều kiện nhất định.

– Nếu các sự vật và hiện tượng về cơ bản giống nhau, thì hành động trong những tình huống tương đối giống nhau sẽ dẫn đến kết quả về cơ bản giống nhau.

Sự khác biệt về nhân quả và môi trường càng nhỏ, tác động của chúng càng nhỏ.

Mức độ phổ biến

Mọi sự vật, hiện tượng trong tự nhiên và xã hội đều do nguyên nhân nào đó mà ra.

Không có sự vật hay hiện tượng nào mà không có nguyên nhân của nó. Câu hỏi đặt ra là liệu chúng ta đã tìm ra, đã tìm ra lý do.

2.3. Mối quan hệ biện chứng của nhân và quả:

Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, quan hệ nhân quả có mối quan hệ sau đây

Nguyên nhân tạo ra hiệu quả.

– Nguyên nhân là nguyên nhân của kết quả, vì vậy nguyên nhân luôn có trước kết quả. Và hiệu ứng không xuất hiện cho đến khi nguyên nhân xuất hiện và bắt đầu hoạt động.

Tuy nhiên, không phải mọi chuỗi hiện tượng thời gian đều thể hiện quan hệ nhân quả.

– Nếu các nguyên nhân khác nhau tác động lên các sự vật theo cùng một hướng, chúng sẽ có cùng tác động, thúc đẩy sự hình thành kết quả. Ngược lại, nếu các nguyên nhân khác nhau tác động lên mọi thứ theo những hướng khác nhau, chúng sẽ làm suy yếu hoặc thậm chí triệt tiêu lẫn nhau.

– Cùng một nguyên nhân có thể dẫn đến các kết quả khác nhau tùy theo từng trường hợp cụ thể. Ngược lại, cùng một kết quả có thể do các nguyên nhân khác nhau tác động đơn lẻ hoặc đồng thời.

-Theo tính chất và vai trò của nguyên nhân đối với sự hình thành kết quả, có thể chia nguyên nhân thành:

+ Lý do chính và phụ.

+ Các yếu tố bên trong và bên ngoài.

+ Nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Kết quả phản hồi nguyên nhân

Nguyên nhân tạo ra kết quả. Nhưng sau khi xuất hiện, hiệu quả không có ảnh hưởng xấu đến nguyên nhân, mà có ảnh hưởng tích cực đến nguyên nhân.

Ví dụ, nếu bạn nhúng một thanh sắt mới nung vào một chậu nước lạnh, nhiệt độ nước trong chậu sẽ tăng lên. Khi nhiệt độ tăng, nước trong nồi sẽ làm chậm quá trình tỏa nhiệt của thanh sắt.

Những thay đổi về quan hệ nhân quả

Nguyên nhân và kết quả có thể thay thế cho nhau Điều này có nghĩa là một sự vật hoặc hiện tượng nào đó là nguyên nhân trong mối quan hệ này nhưng lại ảnh hưởng đến mối quan hệ khác và ngược lại. Engels nhận xét:

”Nguyên nhân là một khái niệm chỉ có ý nghĩa nhân quả khi được áp dụng cho một tình huống cụ thể. Nhưng một khi chúng ta nghiên cứu mối quan hệ chung của tình huống cụ thể đó với toàn thế giới, những khái niệm này được kết hợp trong một khái niệm tương tác phổ biến với nhau, bởi vì Nhân quả luôn hoán đổi cho nhau. Chuỗi nhân quả là vô tận, không có đầu không cuối. Một hiện tượng được cho là nhân quả luôn nằm trong một mối quan hệ xác định nhất định “

Anh cũng khẳng định:

“Quan hệ nhân quả là một biểu tượng biểu thị mối quan hệ nhân quả khi được áp dụng cho một tình huống cụ thể, nhưng khi người ta xem xét mối quan hệ chung của tình huống cụ thể đó với thế giới nói chung, nguyên nhân hội tụ và đan xen trong một biểu tượng tương tác phổ biến của nguyên nhân và kết quả. có thể hoán đổi cho nhau: ở đây và bây giờ là nguyên nhân, rồi ở nơi khác hay nơi khác, nó trở thành hậu quả và ngược lại. “

Điều này xảy ra khi chúng ta xem xét các sự vật và hiện tượng trong các mối quan hệ khác nhau. Nếu một hiện tượng trong mối quan hệ này là nguyên nhân thì trong mối quan hệ khác nó là kết quả và ngược lại.

Một hiện tượng là kết quả của một nguyên nhân, đến lượt nó lại trở thành nguyên nhân của hiện tượng thứ ba … và quá trình này diễn ra mãi mãi, không bao giờ kết thúc, tạo thành một chuỗi nhân quả vô tận. Không có bắt đầu và không có kết thúc trong chuỗi đó.

2.4. Ý nghĩa của phương pháp luận:

Từ việc phát hiện ra mối quan hệ biện chứng nhân quả, triết học Mác – Lênin nêu một số ý nghĩa phương pháp luận đối với việc vận dụng mối quan hệ này vào thực tiễn và tư duy, cụ thể:

– Nguyên nhân là khách quan và phổ quát, tức là không có sự vật hay hiện tượng nào trong thế giới vật chất mà không có nguyên nhân. Nhưng không phải nguyên nhân nào cũng có thể nhận biết được ngay.

Nhiệm vụ của ý thức khoa học là tìm ra nguyên nhân của các hiện tượng trong tự nhiên, xã hội và tư tưởng để giải thích các hiện tượng này. Muốn tìm ra nguyên nhân thì phải tìm trong thế giới thực, bản thân các sự vật, hiện tượng đang tồn tại trong thế giới thực, chứ không phải trong tâm trí con người, ở ngoài thế giới thực.

– Một kết quả có thể do nhiều nguyên nhân. Những nguyên nhân này có những vai trò khác nhau trong việc hình thành kết quả. Vì vậy, trong hoạt động thực tế, chủ thể cần phân loại nguyên nhân, tìm ra nguyên nhân sâu xa, nguyên nhân chính, nguyên nhân bên trong, nguyên nhân bên ngoài, nguyên nhân chủ quan, nguyên nhân khách quan,… và phải nắm được chiều hướng ảnh hưởng của nguyên nhân. , và sau đó thực hiện các biện pháp thích hợp để tạo điều kiện cho những nguyên nhân có tác động tích cực đến hoạt động và hạn chế những nguyên nhân có tác động tiêu cực. Vì nguyên nhân luôn có trước hậu quả nên muốn tìm nguyên nhân của hiện tượng cần tìm mối liên hệ trong sự kiện xảy ra trước hiện tượng.

2.5. Ứng dụng của các cặp nhân quả trong thực tế:

Mọi người càng nghiên cứu nhiều về quan hệ nhân quả trong tự nhiên thì càng tốt. Bằng cách hiểu được hệ quả của các tác động qua lại giữa các sự vật và hiện tượng trong tự nhiên, người ta có thể khai thác những nguồn năng lượng rộng lớn để phục vụ tốt hơn nhu cầu của con người.

Ví dụ Biết rằng hiện tượng thủy triều là do sức hút của mặt trăng làm nước biển bị cuốn trôi khiến thủy triều tràn vào đất liền, có thể dùng để phát điện.

Đồng thời, con người vận dụng quan hệ nhân quả của các hiện tượng tự nhiên để thấy được tác hại của các hiện tượng này.

Nhân quả phức tạp hơn nhiều trong lĩnh vực xã hội, tức là trong lĩnh vực hoạt động của con người. Đặc điểm đầu tiên của mối quan hệ nhân quả này là nó chỉ xảy ra khi có sự hoạt động của con người. Đặc điểm này có thể đúng hoặc không trong các lĩnh vực khác nhau. Một số hoạt động được coi là hoạt động có ý thức của cá nhân, nhưng là hoạt động vô thức đối với cộng đồng. Chủ thể hoạt động bao giờ cũng xuất phát từ lợi ích của bản thân, nhưng ảnh hưởng của nó đến đời sống xã hội phụ thuộc vào các quan hệ và hậu quả xã hội mà nó gây ra.

Ví dụ: buôn bán ma túy mang lại nhiều lợi nhuận, vì vậy, những kẻ buôn bán ma túy sẽ không từ bỏ bất cứ thứ gì quảng bá buôn bán ma túy để thu lợi. Dưới góc độ xã hội, đây là một hành vi rất nguy hại, có thể nói là một hành vi tự sát. Tuy nhiên, những tác động này không thể được ngăn chặn trong một sớm một chiều nếu không có nghiên cứu về các mối quan hệ có lợi ảnh hưởng đến nguyên nhân và kết quả.

Vì vậy, nghiên cứu mối quan hệ nhân quả trong đời sống xã hội cũng chính là nghiên cứu mối quan hệ lợi ích – kết quả. Tác động nào tạo ra lợi ích gì và hậu quả nào là mục tiêu của việc nghiên cứu nhân quả trong đời sống cộng đồng.

Tóm lại, quan hệ nhân quả thể hiện trong nhiều lĩnh vực. Nhưng trong bất kỳ lĩnh vực nào, con người luôn phải học hỏi, nghiên cứu để có thể khắc phục, tránh những hậu quả bất lợi do các cú sốc gây ra. Và ngược lại, chúng ta cũng có thể sử dụng mối quan hệ nhân quả này để phục vụ cho cuộc sống của mình.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Back to top button