Có hai loại di sản trên thế giới: di sản vật chất và di sản tinh thần. Di sản vật chất nuôi dưỡng thân tứ đại trường tồn một thời gian, di sản tinh thần chính là thức ăn nuôi dưỡng phần tinh thần trở nên khỏe mạnh và trong sáng hơn.
Một chúng sinh phải gặp hai phần: phần vật chất bao gồm bốn thân giả chính; phần tinh thần bao gồm các hoạt động tinh thần giả. Vì hợp giả, thân chỉ là vọng tưởng hão huyền, và tâm chỉ là vọng tưởng giả tạo. Căn bệnh sâu xa của tất cả chúng sinh là mang tâm vô vọng, đắm chìm trong hư vọng của thân thể, trở thành nô lệ cho cảnh hư vọng, sinh ra đủ thứ phiền não, tạo đủ loại nghiệp, và chịu đựng vô vàn đau khổ.
Bạn đang xem: Di sản tinh thần dân tộc là gì
Người đệ tử Phật sống trong tỉnh giác, coi món ăn tinh thần là cần thiết để sinh tồn, rồi hướng ánh sáng trở lại để quan sát thân tâm, ngoại cảnh, hướng đến cuộc sống cao thượng, biết tôn thờ những giá trị thiêng liêng, và sáng tạo phẩm giá của một người cao quý.
Tinh thần kế thừa là kết tinh của kinh nghiệm tâm linh, được truyền từ đời này sang đời khác. Các giá trị tinh thần là di sản chung của mọi người cần được gìn giữ và truyền lại cho các thế hệ mai sau.
Sống hướng lên được nhiều người ưa thích vì họ nhận ra rằng cái “tôi” chỉ tồn tại ngắn ngủi trong một chu kỳ tồn tại vô tận. Mọi người trong cuộc sống đều chấp nhận rủi ro để tìm kiếm hạnh phúc, nhưng ít người tìm thấy hạnh phúc thực sự. Hạnh phúc đích thực không thể tìm kiếm những thứ phù phiếm bên ngoài mà chỉ tìm kiếm từ bên trong. Tinh thần cũng là chủ của thể xác, đừng để thể xác chi phối đời sống tinh thần cao quý trong thể xác.
Qua hai câu ca dao thể hiện thái độ sống của người Phật tử Việt Nam biết quý trọng đạo đức, coi thường danh lợi:
<3
Cha mẹ biết sống có đức là biết tích lũy vốn sống tinh thần, truyền lại cho con cháu. Có người cả đời chỉ học hành, mưu cầu chức vụ, dù có học cao đến mấy mà không có tài đức thì cũng chỉ là kẻ xấu xa.
Khổng Tử dạy các môn đệ phải chú ý đến đức hạnh, trọng nghĩa tử:
“Tôi hiểu đạo lý vào buổi sáng, và tôi sẵn sàng chết vào buổi chiều”. (trieu van dao, vui tu vong).
Đức Phật nói rằng giá trị của cuộc sống con người nằm ở sự hiểu biết sâu sắc về các quy luật vĩnh cửu chi phối hàng ngàn hiện tượng khác nhau:
“ Một người sống đến trăm tuổi không thấy Phật pháp sinh diệt thà sống một ngày còn hơn thấy Chánh pháp sinh diệt ”.
Ý tưởng chủ trương Phật pháp là động lực đưa con người từ phàm phu trở thành thánh nhân. Nhiều chúng sinh vì không thiện, không tán thán Phật pháp, không biết tu hành, đọa vào cõi ác. Đức Phật dạy: “Một số ít chúng sinh được tái sinh vào thế giới loài người; nhưng nhiều hơn nữa là chúng sinh được sinh ra từ con người. Ngoài ra, rất ít trong số chúng sinh được tái sinh vào đất nước trung tâm. Nhưng có nhiều hơn chỉ là chúng sinh, họ phải tái sinh nơi biên cương, nơi vô minh. Trong đám mọi rợ. “(Kinh Tăng Chi, Quyển 1, tr. 45)
Đức Phật chết trẻ, nhưng Ngài đã để lại một kho tàng Phật pháp, cứu độ vô số chúng sinh đang chìm trong bể khổ. Phật pháp là một phương thuốc tốt, có thể chữa khỏi những rắc rối của tất cả chúng sinh; nó là con tàu chở con người vượt qua biển khổ; nó là ngọn hải đăng phá vỡ bóng tối của vô minh. Nếu bạn là người con Phật chân chính, hãy tiếp thu những tri thức cao đẹp và những giá trị tinh thần lành mạnh để chuyển hóa bản thân.
Dù xã hội loài người có tiên tiến đến đâu, khoa học mang lại cuộc sống tiện nghi thì giá trị tinh thần của cuộc sống vẫn được tôn thờ. Một nền văn minh đáng khen ngợi không phải là một nền văn minh vật chất. Đã đến lúc con người thời đại phải thấy rằng văn minh tinh thần và những giá trị tinh thần mới có những đóng góp hiệu quả và tích cực cho con người và xã hội. Trong suốt thời đại, không ai ca ngợi kẻ gian ác và gian trá, cũng không ai chỉ trích người nhân đức và nhân hậu. Khoa học chỉ có thể mang lại cho chúng ta sự thỏa mãn vật chất nhất thời chứ không phải hạnh phúc vĩnh cửu. Một khi bạn tự mình thấy rằng phiền não và đau khổ chi phối tâm trí bạn, liệu vật chất có thể đẩy lùi được phiền não không? Cuộc sống tiện nghi chỉ là phương tiện cần thiết bên ngoài, Phật pháp mới thực sự mang lại cho chúng ta lý tưởng sống tâm linh bên trong. Hưởng thụ vật chất giống như một ngôi nhà nhiều màu sắc, và đời sống tinh thần giống như sống trong ngôi nhà nhiều màu sắc đó. Vì vậy, một người có tính tự chủ, biết hưởng thụ cuộc sống an nhàn với thái độ của một người chủ, chắc chắn không thể hành động như một nô lệ.
Phật tử cũng là những người con tinh thần mang đạo vào đời. Và di sản tinh thần mà chúng ta được thừa hưởng hôm nay là món quà của tổ tiên, chúng ta có trách nhiệm truyền lại nó để vun đắp cuộc sống tốt đẹp hơn, hạnh phúc hơn, đóng góp hiệu quả vào hòa bình, thịnh vượng của thế giới và xã hội loài người hôm nay và mai sau .
