Tài sản công là tài sản chung thuộc sở hữu toàn dân. Tài sản công được sử dụng vào các mục đích, nhiệm vụ quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng của địa phương, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển chung của đất nước. Pháp luật nước ta quy định cụ thể về tài sản công để đảm bảo chức năng của nó trong thực tế. Việc quản lý tài sản công cũng rất quan trọng và có ý nghĩa thiết thực.
Tư vấn pháp luật trực tuyến miễn phí qua số điện thoại: 1900.6568
Bạn đang xem: Quản lý tài sản công là gì
1. Tài sản công là gì?
Đạo luật quản lý và sử dụng tài sản công năm 2017 đã thay thế khái niệm tài sản nhà nước bằng tài sản công. Theo quy định tại Điều 3 Khoản 1 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017, điều khoản xác định tài sản công được giải thích như sau:
“Tài sản công là tài sản thuộc sở hữu toàn dân, do nhà nước thống nhất quản lý, bao gồm: tài sản công phục vụ hoạt động quản lý, cung ứng dịch vụ công, phục vụ an ninh, quốc phòng, an ninh ở các cơ quan , tổ chức, đơn vị; đối với nhà nước và tài sản kết cấu hạ tầng công cộng phục vụ lợi ích; tài sản thuộc sở hữu toàn dân; tài sản công của doanh nghiệp; quỹ thuộc ngân sách quốc gia, quỹ tài chính quốc gia ngoài ngân sách, dự trữ ngoại hối quốc gia; đất đai và các nguồn lực khác . ”
Như vậy, từ định nghĩa trên, chúng ta có cái nhìn tổng quan về tài sản công. Việc đưa ra một khái niệm cụ thể về tài sản nhằm giúp phân biệt tài sản công với các loại tài sản khác, tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý, sử dụng tài sản công trong đời sống.
Để hỗ trợ quản lý và sử dụng hiệu quả tài sản công, cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
-Thứ nhất: Mọi tài sản công phải được nhà nước ủy quyền quản lý, sử dụng và các hình thức ủy quyền khác của cơ quan, tổ chức, đơn vị và các chủ thể khác theo quy định của pháp luật và pháp luật có liên quan. Nguyên tắc này quy định các cơ quan, tổ chức, đơn vị và các chủ thể khác bình đẳng trong việc sử dụng tài sản công.
– Thứ hai: Tài sản công do Nhà nước đầu tư phải được quản lý, phát triển, duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa, hạch toán đầy đủ hiện vật, giá trị và có nguy cơ rủi ro cao do thiên tai, hỏa hoạn, các lực lượng khác, theo yêu cầu của luật bảo hiểm hoặc các công cụ khác để quản lý rủi ro tài chính của nó.
– Thứ ba: Tài sản công là tài nguyên phải được kiểm kê, hạch toán ở dạng vật chất, thông tin phù hợp với tính chất và đặc điểm của tài sản được ghi nhận; việc quản lý, bảo vệ và sử dụng được thực hiện phù hợp với tổng thể kế hoạch, phương án đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả, đúng pháp luật.
– Thứ tư: Tài sản công phải được sử dụng hợp lý, hiệu quả, đúng mục đích cho cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý, cung cấp dịch vụ công và bảo vệ quốc phòng, an ninh. Mục đích, chức năng, đối tượng, tiêu chuẩn, quy phạm và hệ thống do pháp luật quy định.
Xem thêm: Trình tự và Thủ tục Bán và Thanh lý Tài sản Công của các Cơ quan Nhà nước
– Thứ năm: Việc khai thác nguồn tài chính từ tài sản công phải tuân thủ cơ chế thị trường, hiệu quả, công khai, minh bạch và hợp pháp.
– Thứ sáu: Việc quản lý, sử dụng tài sản công phải được thực hiện công khai, minh bạch, bảo đảm tiết kiệm, chống lãng phí, phòng, chống tham nhũng.
– Thứ bảy: Một nguyên tắc rất quan trọng nữa là theo dõi, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài sản công; mọi hành vi vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công phải được xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật .
Những quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017 sẽ góp phần quan trọng vào việc nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác quản lý, sử dụng tài sản công ở nước ta hiện nay. Việc quản lý, sử dụng tài sản công phải tuân thủ các nguyên tắc trên, nhằm sử dụng tài sản công có hiệu quả và phát huy được vai trò của nó.
2. Quy chế sử dụng và quản lý tài sản công:
2.1. Quyền quản lý, sử dụng tài sản công của cấp chính quyền địa phương:
Thẩm quyền quản lý, sử dụng tài sản công của chính quyền địa phương dựa trên các khía cạnh: phân cấp hành chính, tổ chức quyền lực nhà nước và mối quan hệ giữa nhà nước với công dân và quyền lực của công dân. Cụ thể:
– Phân cấp quản lý, sử dụng tài sản công: thể hiện ở việc chuyển giao quyền lực và trách nhiệm từ chính quyền trung ương cho chính quyền địa phương. Việc phân cấp quản lý hành chính đòi hỏi việc xác định thẩm quyền quản lý tài sản phải phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan được giao quản lý, sử dụng tài sản. Việc phân cấp cũng đòi hỏi phải xây dựng các quy chuẩn, quy trình quản lý, sử dụng tài sản rõ ràng, minh bạch để các cơ quan địa phương thực hiện thẩm quyền quản lý, sử dụng tài sản. Phân cấp sẽ giúp chính quyền trung ương tập trung vào việc xây dựng chính sách quản lý tài sản, xây dựng chiến lược và lập kế hoạch, vì các hoạt động thực hiện phần lớn chuyển sang chính quyền địa phương. Chính phủ trung ương đưa ra quyết định cụ thể đối với các tài sản quan trọng.
– Mối quan hệ giữa tổ chức quyền lực nhà nước với nhà nước và công dân: việc quản lý, sử dụng tài sản công của cấp chính quyền địa phương là một kênh quan trọng để tăng cường mối quan hệ giữa chính quyền với chính quyền, quyền và người dân địa phương, và nó là bảo đảm để chính quyền địa phương thực hiện các cam kết của mình với người dân. Điều này cũng đòi hỏi chính quyền địa phương phải có một khoảng không gian nhất định để có thể chủ động đưa ra các quyết định dựa trên các điều kiện cụ thể của địa phương và các quy định chung được sử dụng để quản lý tài sản. công cộng.
– Dân sự: Quyền quản lý và sử dụng tài sản công của chính quyền địa phương bao gồm việc trao cho chính quyền địa phương quyền chủ động trong các giao dịch dân sự, giao kết hợp đồng dịch vụ quản lý, sử dụng tài sản và chịu trách nhiệm dân sự (trách nhiệm tài sản) . thực hiện các thao tác này.
Xem thêm: Tài sản nhà nước là gì? Tài sản thuộc sở hữu Nhà nước?
2.2. Hệ thống trách nhiệm quản lý, sử dụng tài sản công ở cấp chính quyền địa phương:
Từ những đặc điểm nêu trên về thẩm quyền quản lý, sử dụng tài sản công của chính quyền địa phương, trách nhiệm của chính quyền địa phương trong quản lý, sử dụng tài sản công bao gồm trách nhiệm hành chính, chính trị và dân sự.
Trách nhiệm hành chính bắt nguồn từ việc tuân thủ các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn quản lý và sử dụng tài sản; yêu cầu tuân thủ các quy trình, quy phạm áp dụng trong quản lý, sử dụng tài sản công và yêu cầu tuân thủ các nguyên tắc, mục tiêu của quản lý tài sản. Nếu không tuân thủ các quy tắc này sẽ bị cơ quan quản lý xử lý kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Ngoài trách nhiệm hành chính, chính quyền địa phương cũng cần phải chịu trách nhiệm. Đây là trách nhiệm của các thành viên đối với việc quản lý, sử dụng tài sản khi giao kết và thực thi hợp đồng, cũng như trách nhiệm ngoài hợp đồng đối với những thiệt hại xảy ra trong quá trình quản lý, quản lý, sử dụng tài sản.
Ngoài trách nhiệm pháp lý hành chính và dân sự, chính quyền địa phương còn có trách nhiệm chính trị. Việc coi mức độ tin cậy của công chúng đối với việc quản lý và sử dụng tài sản của chính quyền địa phương là một trong những yếu tố quan trọng để thúc đẩy việc quản lý và sử dụng hiệu quả hơn các nguồn tài sản công của chính quyền địa phương. Trách nhiệm giải trình chính trị đòi hỏi chính quyền địa phương phải có trách nhiệm với người dân địa phương để đảm bảo tài sản công của địa phương được quản lý, sử dụng đúng mục đích, hiệu quả và vì lợi ích chung của nhân dân. Pháp luật cần có những cơ chế cần thiết để đảm bảo việc thực hiện chế độ trách nhiệm này.
2.3. Cơ chế giám sát việc quản lý, sử dụng tài sản công ở cấp chính quyền địa phương:
Vì quyền hạn và trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc quản lý, sử dụng tài sản công không chỉ về mặt hành chính mà còn về mặt chính trị, dân sự, nên việc giám sát không chỉ được thực hiện theo cơ chế hành chính, của các cơ quan cấp trên và cấp dưới (từ trên xuống dưới) , nhưng nó cũng cần được thực hiện bởi người dân (từ dưới lên) với các cơ quan quản lý địa phương. Do đó, ngoài các quy định về thanh tra, rà soát, luật cần thiết lập cơ chế giám sát của cộng đồng đối với việc quản lý, sử dụng tài sản công của địa phương bằng cách tạo điều kiện và tạo động lực. Quy trình quản lý, sử dụng tài sản công của địa phương phải minh bạch, người dân được hưởng lợi từ quy trình này và tham gia vào quá trình đưa ra các quyết định quan trọng ảnh hưởng đến lợi ích của người dân địa phương. Để giám sát có hiệu quả, công dân cũng cần cung cấp cho cơ quan nhà nước thông tin về tài sản công, quá trình quản lý, sử dụng tài sản đó và các ý kiến đóng góp.
